تکاپو برای ارتقای کیفیت در آموزش ابتدایی

محدودیت منابع مالی، پایین بودن صلاحیت حرفه‌ای معلمان، کمبود امکانات و تجــــهیزات و فناوری‌های به روز شده، حاکمیت روش‌های سنتی در آموزش، یــادگیری و ارزشیابی تحصیلی، وجود کلاس‌های چند پایه از جمله مواردی است که برای مسئولان دغدغه ذهنی ایجاد کرده است.

به گزارش باشگاه دانشجومعلمان ایران به نقل از تسنیم؛ محمد دیمه‌ور معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش وپرورش در یادداشتی تحت عنوان آموزش ابتدایی و تکاپو برای جبران جایگاه آن به اهمیت این دوره حساس اشاره کرده است.

در این یادداشت آمده است: آموزش ابتدایی  در ایران مانند همه کشورها از اهمیت بالایی برخوردار است. الــــبته میزان توجه به آموزش ابتدایی در سخن و عمل، در میان  کشورهای دنیا متفاوت است. بــــرخی از کشورها با ایمان به این نقش در ابعاد مختلف زندگی  فــــــــــــردی و اجتماعی و باور به  تاثیر آن در  رشد افراد و توسعه کشور،  در سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و اجرا، گام‌های عملی و روشنی برداشته‌اند.کشورهایی هستند که در اسناد و متون  قانونی وضعیت خوبی دارند امــــا در اجرا وضعیت چندان رضایت بخشی ندارند.

آموزش ابتدایی در کشور ما نیز با توجه به  تاثیر عمیق و آثار گران سنگ آن در تــــــربیت انـــــسان‌هـا و پیشرفت و توسعه  کشور، در اسناد بالادستی که بر آمده از آموزه‌های دین مــبین اسلام، انــــدیشه‌های ناب معمار کبیر انقلاب حضرت امام (ره) و باورهای عمیق مقام معظم رهبری همـــچنین بهره‌گیری از یـــافته‌های علمی  و تجارب بین المللی می‌باشد، به خوبی دیده شده است. لیکن وقتی به عرصه عمل وارد می‌شویم، وضعیت رضایت بخشی را ملاحظه نمی‌کنیم و انتــــظارات ما را برای رسیدن بــه وضع مطلوب بر آورده نمی‌کند.

محدودیت منابع مالی، پایین بودن  صلاحیت حرفه‌ای معلمان، کمبود امکانات و تجــــهیزات و فناوری‌های به روز شده، حاکمیت روش‌های سنتی در آموزش، یــادگیری و ارزشیابی تحصیلی، وجود کلاس‌های چند پایه، نقص در ارتباط محــــــتوای یادگیری و نیازهـــــای واقعی دانش آموزان، انگیزه کاری معلمان، عدم برخورداری از مــــــدیران حائز شــــــــرایط لازم مدیریتی،کمبود فضای آموزشی – تربیتی مناسب و مفید، پـــایین بودن میزان مشارکت دست اندرکاران نظام آمـــــــــــوزشی( معلمان، مدیران ، اولیا ، فراگـــیران و...)،  ضعیف بــــــودن دانـــش آموزان در مسائــــل تربیتی و...از جمله مواردی هستند که برای مسئولین فعلی  آموزش و پــــــرورش ایجاد دغدغه ذهنی نموده و آزار دهنده است.

برای برون رفت از این وضعیت بغرنج و گام نهادن در راهـــی که بتوان امیدوار بود در یک بازه زمانی مناسب برخی از این کاستی‌ها را بــــرطرف کرد به چه راهکار و رهیافتی یا برنامه و ساز و کاری می‌توان اندیشید؟

قطعاً مسئولان و کارشناسان در هر مقطعی تلاش کرده‌اند راهکارهـــــایی را جستجو کرده و هر کدام به نوبه خـــود سهمــــــی در رفع محدودیت‌ها، محرومیت‌ها، کاســــتی‌ها و موانع داشته‌اند از جمــــله این تلاش‌ها می توان به توجه به امر  تربیت معلم، تشکیل معاونت آمــــوزش ابتدایی، آسیب شناسی و بازنگری در برنامه درسی، اصلاح نظام ارزشیابی تحصیلی  و... اشاره کرد.

با تشکیل دولت  تدبیر و امید و با اعلام جهت‌گیری‌هــــــای دولت در زمینه  آمـــوزشی، علمی، فرهنگی و... وزارت آموزش و پرورش اقدام بـــه باز اندیشی در سیاست‌های اجرایی برای عملیاتی کردن سند تحول بنیادین  نموده است.

در این فرایند هر یک از معاونت‌ها، بر اساس ماموریت و وظایف خود، نسبت به پیش بینی و انتخاب راهکارهای مناسب برای برون رفت از مـــــشکلات ایجاد شده، اقدامات مناسبی را انــــــــجام داده است تا به این ترتیب امکان تحقق راهبرد کلیدی آموزش و پرورش در کیفیت بخشی به آموزش و  سیاست‌های اصلی مرتبط با آن  فراهم شود.بخشی از این اقدامات که در معاونت آموزش ابتدایی از زمـــــان آغاز به کار دولت تدبیر و امیداجرایی شده است، بدین شرح می باشد:

باز گرداندن مدیریت پیش دبستانی به ساختار تشکیلاتی معاونت آموزش ابتدایی؛ تلاش جدی برای مدیریت آموزش پیش دبستانی در کشور با رویکرد مـدیریت یکپارچه و نظارت بر عملکرد حوزه‌های فعال در این خصوص.

حمایت از افزایش پوشش نوآموزان در امر آموزش و تـــــــلاش بی شائبه بــــــــرای استمرار مشارکت بخش غیر دولتی در چارچوب سیاست‌ها و برنامه‌های آموزش و پرورش؛ ترمیم  بخش نیروی انسانی معاونت ابتدایی و توانمند سازی آن.

بازنگری و باز تولید برنامه راهبردی معاونت مبتنی بر سند تحول بنیادین، استراتژی و سیاست‌های دولت تدبیر و امید با تاکید بر دسترسی و توانمند ســـــــــــازی نیروی انسانی، افزایش سطح مشارکت، نظارت سازمان یافته؛ تدوین آیین نامه کلاس‌های چند پایه و تصویب آن در شورای عالی آموزش و پرورش به منظور  کمک به بهبود آموزش و یادگیری در کلاس‌های چند پایه.

تعامل سازنده با سازمان پژوهش و برنامه ریزی، مرکز ســــــــنجش و شورای عالی آموزش و پرورش در بررسی نظام ارزشیابی تحصیلی – تربیتی، انـــــجام اصلاحات مورد نیاز بر اساس پژوهش‌ها و انتظارات مدیران و معلمان در این خصوص؛ تحلیل برنامه‌ها و فعالیت‌های حوزه معاونت ابتدایی، بـــــــازنگری و افزایش میزان تناسب برنامه‌ها با نیازها و هم سو بودن با شرایط و امکانات و هـمچنین استمرار این برنامه ها وفعالیت‌ها.

مشارکت فعال در طراحی برنامه  تعالی مدیریت مدرسه و تلاش همه جانبه برای اجرایی شدن آن در مدارس مشمول این طرح و نظارت بر اجرای صحیح و اصولی آن؛ طراحی و تولید برنامه طرح تدبیر برای مدارس خارج از شمول  برنامه تعالی به منظور تحول در مدیریت مدارس ابتدایی با رویکرد بازگشت به توانمندی‌هــــــــــا و ظرفیت های مدارس.

تشکیل شوراهای مشورتی و گروه‌های هم اندیش در خصوص برنــــــامه‌ها و فعالیت‌های اصلی معاونت از جمله: ارتقاء کیفیت مدیریت آموزشگاهی،  بــــــرنامه‌ریزی و پایش ارزشیابی کیفی- توصیفی، ارتقاء آموزش قـــــرآن، عدالت آموزشی وانسداد مبادی بیسوادی، بهسازی و توانمـــــــندسازی معلمان و یادگـــــیری الکترونیکی، بهسازی فرایند یادگیری و پژوهش‌های مدرسه‌ای ( درس پژوهی) ،پروژه‌های دانش آموزی( جابر بن حیان )؛‌ واکاوی همکاری‌های برون سازمانی در خصوص برنــــــامه‌های مشترک و شناسایی موانع و مشکلات موجود در این همکاری‌ها مانند: انســــــداد مبادی بیسوادی، کودکان کار و خیابانی، فناوری‌‌های نوین.

افزایش میزان همکاری با نمایندگی‌هاو دفاتر یونسکو، یونیسف، آیسسکو و... در ایران و بهره‌گیری از ظرفیت‌ها ی ارزشمند حمایتی در بعد علمی- تجربی؛   تدوین طرح آموزش برای توسعه حرفه ای معلمــان با سابقه 6 سال و کمتر برای کاهش بخشی  از ضعف‌ها ی حرفه‌ای معلمان کــــــه عمـــــوما در مناطق محروم ، روستایی و غیر برخوردار مشغول تدریس می‌باشند.

تدوین طرح چند معلمی برای پاسخگویی به مطالبه جـــــدی معلمان پایه ششم مبتنی بر کاهش تعداد عناوین کتب درسی ، افزایش فرصت کسب دانـــــش و مهارت در تدریس برخی از دروس؛‌ تدوین طرح  دانش آموز نویسنده و  مولفبرای تــــشویق دانش آموزان ابتدایی به مطالعه کتاب‌های غیر درسی و توسعه مهارت‌های نویسندگی؛ باز اندیشی در مدیریت ساعات گروه‌های آموزشی و تشکیل دبیرخـانه‌ها در معاونت آموزش ابتدایی برای بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و مشارکت همکاران در سراسر کشور در راستای کاهش تمرکز.

تهیه و تنظیم طرح "نظام جامع نظارت و ارزیابی" بر اجرای برنامه‌ها و فعالیت‌های معاونت ابتدایی در استان‌ها و ارائه بازخوردها و رهنمودهای ســـــازنده به آنان در حوزه اجرا؛ طراحی اولیه سامانه الکترونیکی طرح تدبیر با همکاری مرکز منابع انسانی، آمـار و فناوری اطلاعات؛ مدیریت منابع اختصاص یافته به استان‌ها در خصوص فنــاوری‌هــای نوین در جهت تقویت هوشمند سازی مدارس.

قطعاً معاونت آموزش ابتدایی اقدامات انجام شده را کافی ندانسته و به دنبال شـــــــــناسایی راهکارهایی جدید و نو، موثر و کارامد و مبتنی بر نیازها، واقعیت‌ها و سیاست گـــذاری‌ها و مطالعات علمی است. از این رو با حمایت‌های بــی دریغ وزیر آموزش و پرورش و با همکاری اداره کل آموزش و پــــــــرورش استان خراسان جنوبی، همایـــــش ملی آموزش ابتدایی را بـــــا هــــــدف بهره‌گیری از یـــــافته‌های جــــدید علمی، باز اندیشی در اجرای عناصر اصلی دوره ابتدایی، به روز رســــــانی و متناسب سازی آن با تحولات ملی و بین المللی، تجلیل از چهره شاخص و مــاندگار تعلیم و تربیت جناب آقای دکتر غلامحسین شکوهیبا فراخوان مقاله برگزار می‌کند.

در این همایش که مسئولان کشوری، مسئولان حوزه ستادی آمـــوزش و پرورش، مدیران کل استان‌ها، معاونین آموزش ابتدایی، کارشناسان و محققان حـضور خواهند داشت در خصوص آموزش ابتدایی و راه‌های ارتقاء آن در جمهوری اســــلامی ایــــران  و با تاکید بر نیازهای موجود و فعلی  و عملیاتی کردن بندهای مرتبط در سند تحول بنیادیـــن و تفاهم نامه‌های بین المللی در بخش یادگیری با کیفیت تا سال 2030، آمـــــــــــــوزش مهارت‌هـــــای اساسی زندگی در دنیای پر چالش امروزی، آموزش بـــــــرای تـــــوسعه پـــــایدار، یــــادگیری مادام العمر پیشنهاداتی ارائه می‌شود.

امید است با حضور پر رنگ و فعال مدعوین، شرکت کنــندگان و ارائه دهندگان مقالات، همایشی در خورو شایسته آموزش  ابتدایی برگزار شود تـــــــا تلاش‌هــــــــایی که برای ارتقاء جایگاه آموزش ابتدایی آغاز شده ، مبتنی بر یـافته‌های پژوهشی و همراه با خرد جمعی استمرار یافته و نقش وسهم خود را در این خصوص ایفا کند.