کارآموزی در حین تحصیل «دانشجومعلمان» تا کنون اجرایی نشده است

مشاور کمیسیون آموزش مجلس با بیان اینکه کارآموزی در حین تحصیل «دانشجومعلمان» تاکنون اجرایی نشده است، گفت: تجربیات میدانی نشان می‌دهد پذیرش نیرو برای آموزش و پرورش از مجراهای دیگری غیر از دانشگاه فرهنگیان، تجربه موفقی نیست.

به گزارش باشگاه دانشجومعلمان ایران به نقل از فارس؛ ابراهیم سحرخیز مشاور کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار آموزش و پرورش خبرگزاری فارس با بیان اینکه تفسیری اشتباه از ماده 28 اساسنامه دانشگاه فرهنگیان شده است، اظهار داشت: در این ماده آمده است «تأمین بخشی از نیازهای آموزش و پرورش در رشته‌هایی که امکان توسعه آن از طریق دانشگاه وجود ندارد مطابق ضوابط و مقررات وزارت آموزش و پرورش از میان دانش‌آموختگان سایر دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی کشور و حوزه‌های علمیه مشروط به گذراندن یک دوره یک‌ساله مهارت‌آموزی در دانشگاه‌ بلامانع است».

وی ادامه داد: آیا می‌توان دلالت واژه‌های کلیدی استخدام شده در این ماده را که به هیچ ابهامی و ایهامی، هرگونه تفسیر به غیر را از مخاطبان سلب می‌کند نادیده گرفت زیرا اولا گنجاندن واژه «بخشی» بر جزئیه بودن گزاره‌ای دلالت دارد که هر گونه برداشت اطلاق عام را از آن سلب می‌کند؛ بنابراین نمی‌توان با برچسب‌های توجیه‌کننده‌ای مانند کاستن هزینه‌ها، ارتقای بهره‌وری، تعیّن هویت‌ افراد و غیره در یک همراهی سازمان یافته، واژه «تمام» را به «بخشی» ترجیح داد.

سحرخیز افزود: ثانیاً، به کارگیری وصف خاص برای موصوفی مانند نیازهای آموزش و پرورش که به دنبال آن آمده است «رشته‌هایی که امکان توسعه آن از طریق دانشگاه به هر دلیلی وجود ندارد» سبد ماده 28 آیین‌نامه به شدت محدود کرده است که تجربه نشان می‌دهد این رشته‌ها می‌تواند صرفاً در حوزه‌هایی مانند آموزش و پرورش کودکان استثنایی یا تربیت هنر آموز برای برخی از رشته‌های فنی و حرفه‌ای که عدد پذیرش آن در سطح کشور در حد معدودی باشد را می‌توان مشمول این ماده تلقی کرد. البته ناگفته نماند بخشی از این کار، در حیطه وظایف دانشگاهی مانند تربیت دبیر شهید رجایی تعریف شده است.

وی تصریح کرد: بنابراین پذیرش فارغ‌التحصیلان در رشته‌هایی مانند الهیات، ادبیات عرب، آموزش ابتدایی و آموزش فیزیک که سال‌ها آموزش و پرورش در مراکز تربیت معلم خود، سابقه تربیت و آموزش آن را دارد از چه توجیهی می‌تواند برخوردار باشد؟

مشاور کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با بیان اینکه ممکن است گفته شود محدود بودن امکانات خوابگاهی، فضاهای آموزشی و نیروی انسانی لازم برای تدریس، مانعی بزرگ برای توسعه این رشته‌هاست، ادامه داد: در پاسخ خواهیم گفت باید روند پذیرش دانشجو به گونه‌ای تعریف و ساماندهی شود که با فارغ‌التحصیل شدن قریب به 15 هزار نفر در سال تحصیلی جاری که در مهر ماه 95 اتفاق می‌افتد لااقل به همان میزان دانشجو راهی پردیس‌های دانشگاهی در کشور شود.

وی تصریح کرد: در تکمیل آن باید افزود چگونه آموزش و پرورشی که خود بخش قابل توجهی از فضاهای آموزشی خود را در طول سنوات گذشته در اختیار دانشگاه‌هایی مانند پیام نور، آزاد اسلامی و حتی علمی ـ کاربردی قرار داده است، امروز از تأمین فضای خوابگاهی و آموزشی برای تأمین نیاز خویش عاجز مانده است.

سحرخیز تأکید کرد: از حیث نیروی مورد نیاز برای تدریس در دانشگاه فرهنگیان باید اذعان داشت که آمار موجود نشان می‌دهد وزارت آموزش و پرورش از ظرفیت مناسبی برای جذب دانش‌آموختگان دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و بالاتر که در بدنه نیروی شاغل خود وجود دارد برخوردار است و تنها کافیست با ایجاد انگیزه در آن و اختصاص فرصت مناسب برای توانمندسازی بیشتر آنها مدرسینی توانمند و شایسته برای دانشگاه فرهنگیان فراهم آورد.

وی با بیان اینکه تجربه نشان داده است ارتقای صلاحیت حرفه‌ای دانشجومعلمان در دانشگاه فرهنگیان (مراکز سابق تربیت معلم) بسیار موفق‌تر از دیگر مراکز آموزش عالی بوده است، افزود: هنوز هم بخش اعظمی از نیروی حق‌التدریس به کارگیری شده در دیگر مراکز آموزش عالی را آموزش و پرورش تأمین می‌کند؛ چگونه است که گاهی در رسانه‌ها از جمله رسانه ملی، از زبان دانشجویان شنیده می‌شود بیشتر مدرسین ما نیروهای آموزش و پرورشی هستند و این در حالیست که تمام این عزیزان دارای مدارک بالای دانشگاهی و شایستگی‌های لازم برای تدریس هستند، البته دانشگاهی مانند فرهنگیان که از حمایت‌های ویژه مقام معظم رهبری در اسناد بالادستی از جمله نقشه جامع علمی کشور، سیاست‌های کلی تحول در آموزش و پرورش و حتی سند تحول بنیادین برخوردار است یقیناً با تلاش دولت و مسئولان، می‌توان موانعی مانند فضا و امکانات آمورشی و جذب نیرو را برای توسعه دانشگاه فرهنگیان مرتفع کرد.

مشاور کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس ادامه داد: تجربیات میدانی نشان می‌دهد پذیرش نیرو برای آموزش و پرورش از مجراهای دیگری غیر از دانشگاه فرهنگیان، تجربه موفق نبوده و نخواهد بود و حتی استخدام‌های اخیر آموزش و پرورش که منجر به برگزاری دوره‌های یک‌ساله در دانشگاه فرهنگیان برای آنها شده است نیز نشان می‌دهد که اکثر راه‌یافتگان به دلیل بالا بودن سن و ناهمگونی در مدارج تحصیلی (بیش از 35 درصد افراد دارای مدرک تحصیلی فوق‌لیسانس و دکتری هستند) نمی‌توانند از انگیزه لازم برای خدمت در مناطق محروم روستایی برخوردار باشند.

وی با تأکید بر اینکه یقیناً در سال‌های آتی بخش اعظمی از متقاضیان نقل و انتقال در آموزش و پرورش را این عده تشکیل خواهند داد، گفت: چگونه ممکن است کسی که بر اساس قانون استخدام کشوری، با سنی در حدود 35 حتی 40 ساله با مدرک تحصیلی فوق‌لیسانس و دکتری حاضر به خدمت در روستاهای دور افتاده‌ای باشد که امروز آموزش و پرورش به خدمت آنها حداقل به مدت یک دهه در آن روستاها نیازمند است تا بتواند منابع انسانی خود را ساماندهی کرده و از تولید به اصطلاح نیروی انسانی مازاد جلوگیری کند و نرخ ماندگاری نیروهای بومی را افزایش دهد.

سحرخیز تصریح کرد: بنابراین نتیجه می‌گیریم بهترین راه و بهره‌ورترین مسیر برای تأمین نیروی انسانی در آموزش و پرورش صرفاً جذب نیروهای جوان در حد 18 سال پس از فارغ‌التحصیل از دبیرستان از طریق آزمون ورودی دانشگاه‌ها و سپس جذب در دانشگاه فرهنگیان است تا در طی یک مدت 4 ساله، با یک برنامه‌ریزی صحیح و هدفمند بتوانیم صلاحیت‌های حرفه‌ای، علمی، اخلاقی و اعتقادی لازم را در آنان رشد دهیم.

وی به کارآموزی دانشجومعلمان اشاره کرد و اظهار داشت: ناگفته نماند در اساسنامه دانشگاه فرهنگیان بر موضوع کارآموزی در حین تحصیل نیز در تبصره 3 ماده 23 تأکید و تصریح شده است که می‌تواند در بارورسازی ظرفیت لازم برای معلم شدن فراهم آورد که تاکنون اجرایی نشده است ولی امیدواریم در آینده نزدیک کارآموزی در برنامه درسی دانشجویان جدی تلقی شود.