دانشگاه فرهنگیان خود کانون نخبگان است و هم باید نخبگان را تحویل بگیرد و تربیتشان کند

معاون فرهنگی اجتماعی وزیر علوم در جمع مدیران دانشگاه فرهنگیان گفت:  در بین متولیان تربیت گمان می کنم دانشگاه فرهنگیان موقعیت استثنایی و خطیری دارد. این دانشگاه هم خودش دانشگاه و کانون نخبگان است و هم باید نخبگان را تحویل بگیرد و تربیتشان کند.

به گزارش باشگاه دانشجومعلمان ایران به نقل از پانا؛ ضیا هاشمی در دومین روز از اجلاس سراسری روسای پردیس ها و مدیران مراکز آموزش عالی دانشگاه فرهنگیان که امروز 7 آبان ماه در اردوگاه شهید باهنر تهران برگزار شد سخن می گفت اظهار داشت: در حوزه فرهنگ که مسئولیت مشترک همه ما است وقتی می گوییم "فرهنگی" تعبیر عمومی به سمت آموزش و پرورش می رود. چون بنیاد شخصیت انسان در آموزش و پرورش شکل می گیرد. مدرسه رکن اصلی تربیت است و تربیت مقدم بر تعلیم است اگر تربیت درست انجام نشود تعلیم موفق نخواهد بود.

وی ادامه داد: جایگاه دقیق پرورش و فرهنگ درست مورد توجه قرار نگرفته است. بسیاری تعبیرشان از فرهنگ تبلیغات و مراسم های فوق برنامه است. گرچه اینها جزئی از فرهنگ است ولی فرهنگ امری عمیق تر از اینها است. فرهنگ یک امر ریشه ای است که هستی ما را در بر می گیرد. فرهنگ مثل هوایی است که ما تنفس می کنیم. این تعبیر مقام معظم رهبری از فرهنگ است و این هوا اگر سالم باشد ما سالم می مانیم.

معاون وزیر علوم ادامه داد: در طول تاریخ اقتصاد عوض می شود، ساختار سیاسی عوض می شود، سیاستمداران عوض می شود ولی مسیر تحولات عوض نمی شود چون فرهنگ عوض نمی شود.

مگر فرهنگ کالاست که ساخته شود؟

وی در همین خصوص افزود: اصطلاح غلطی که این روزها بسیار کاربرد دارد اصطلاح فرهنگ سازی است. مگر فرهنگ را می توان ساخت؟ مگر فرهنگ کالاست که ساخته شود؟ کسانی که می خواهند ابزارها را به کار گیرند تا ذائقه مردم را تغییر دهند آنها متولیان فرهنگ نیستند آنها خادمان سرمایه داری و متولیان اقتصاد هستند که فرهنگ را در خدمت پول و سرمایه به کار می گیرند. فرهنگ باید به تدریج در طول زمان ساخته شود و تغییر کند. البته با خلاقیت و بینش و رفتارهایی که کنش گران فرهنگی در پیش می گیرند و بخشی از این کنش گران فرهنگی معلمان هستند.

هاشمی با اشاره به اقداماتی برای تغییرات فرهنگی در برهه هایی از تاریخ ایران گفت: اگر قرار بود فرهنگ به سرعت تغییر کند با حاکمیت رضاخانی تغییر می کرد. با اقدامات قاجار تغییر می کرد. با اقدامات بعضی از ما مدیران فرهنگی تغییرمی کرد. اما باید بدانیم که همه تلاشها برای تغییر حد و حدودی دارد. فرهنگ تغییرش آنقدر کند است که می گویند فرهنگ ثابت است گرچه متغیر است.

معاون فرهنگی اجتماعی وزیر علوم در ادامه به شرایط ایجاد تغییر فرهنگی پرداخت و افزود: زمانی که مدیران ، کنش گران و مردم طبق اصولی به باور مشترک برسند و این باور تبدیل به هنجار شود و این هنجار وارد الگوهای رفتاری شود تغییرفرهنگی صورت می گیرد. با امر و نهی کردن فرهنگ تغییر نمی کند.

همگان اجازه اظهار نظر در حوزه فرهنگی را ندارند

هاشمی در ادامه به شرایط متولیان فرهنگ جامعه پرداخت و گفت: بدانیم فرهنگ از پیچیده ترین مسائلی است که با آن سرو کار داریم زمانی که برای یک سردرد به سراغ متخصص پزشکی و برای یک مشکل ساختمانی به سراغ متخصص ساختمان می رویم چگونه می شود نپذیریم که تغییرات فرهنگی نیازمند متخصصان صالحی است که در این حوزه توان اظهار نظر داشته باشند. متاسفانه به علت این که فرهنگ حوزه ای عمومی است همگان نه تنها اجازه اظهار نظر بلکه ورود و اقدام در این حوزه را به خود می دهند. چگونه است که کسانی که متخصص نیستند به خودشان حق می دهند مکانیزم های خودشان را در فرهنگ به کار گیرند؟

وی خاطرنشان کرد: متولیان فرهنگ باید متخصصان فرهنگ باشند و غیرمتخصصان نباید در این حوزه ورود پیدا کنند و در بین فرهنگیان و مخاطبان برنامه فرهنگی نسل جوان، بالاخص نسل جوان نخبه، حساسترین مسئولیت ما هستند. حال دانشجو معلم وضعیت حساسترین خواهد داشت چون نه تنها با سرنوشت خود بلکه با سرنوشت نسل جدید جامعه سروکار دارد.

معاون وزیر علوم با اشاره به مسئولیت دانشگاه فرهنگیان در این زمینه گفت: در بین متولیان تربیت گمان می کنم دانشگاه فرهنگیان موقعیت استثنایی و خطیری دارد. این دانشگاه هم خودش دانشگاه و کانون نخبگان است و هم باید نخبگان را تحویل بگیرد و تربیتشان کند.

وی با اشاره به بالابودن نسبت جمعیت دانشجویی به کل جمعیت کشور بیان کرد: نسبت دانشجو به جمعیت در ایران از بالاترین های دنیا است ولی درصد بالایی از دانشجویان ما در بهترین دانشگاه ها افق آینده شان این است که به خارج کشور بروند و ادامه تحصیل بدهند و بعداز هم تدریس و کار.

نسل نخبه را آماده صادرات بی اجر و مزد نکنیم

هاشمی با اشاره به هزینه ای که آموزش و پرورش برای هر جامعه دارد اظهار داشت: مشکل ما این است که ما هویت ملی و دینی را ترویج نکردیم و زمینه را برای جذب نخبه ها آماده نکردیم. اگر علقه کافی برای ماندن این نخبگان فراهم نشود و این سرمایه ها مهاجرت کنند ما بیشتر ضرر کرده ایم. در واقع ما نسل نخبه راآماده صادرات بی اجر و مزد کردیم. این بخش به عهده کیست؟ آیا در آموزش صرف، اتفاق می افتد یا در همان درسهایی که کمتر جدی می گیریم؟

وی افزود: اگر قرار باشد رسالت دانشگاه فقط آموزش و پژوهش باشد مثل این است که علمی را آموزش می دهیم که مصرف آن جای دیگری است. دانشگاه ها فقط متولی آموزش و پژوهش نیستند. دانشگاه ها متولی فرهنگ هستند و فرهنگ یعنی هویت ملی و دینی. قدر منابع انسانی مان را بدانیم. جوانان ما باید عزت ایرانی داشته باشند. عزت اسلامی داشته باشند. یعنی ایرانی بودن و مسلمان بودن افتخاری برای آنها باشد.

هاشمی در جمع بندی سخنان خود راه حل این مشکل  را مدیریت علمی دانست و گفت: بدانیم فرهنگ و مدیریت فرهنگی و اهتمام به فرهنگ از رسالت های ذاتی ما است نه فوق برنامه و تبلیغی و بدانیم اگر در این حوزه موفق نباشیم حتی اگر در سایر حوزه ها توفیق داشته باشیم کافی نخواهد بود .

وی با اشاره به حضور مسئولان و مدیران شایسته در دانشگاه  فرهنگیان با این جمله به سخنان خود پایان داد: حضور این مسئولان در دانشگاه فرهنگیان بسیار امیدبخش است و امیدوارم این بزرگواران با شناخت و بینش عمیقی که به این رسالت دارند در این مسیر موفق باشند.